Umowy SaaS zyskują na popularności, podobnie jak usługi w chmurze, których dotyczą. Ostatnio czytałam, że wartość rynku oprogramowania jako usługi (SaaS) szacuje się na około 145,5 miliarda dolarów amerykańskich i ciągle rośnie. Firmy polegają na usługach w chmurze bardziej niż kiedykolwiek, co oznacza, że trzeba dobrze rozumieć warunki korzystania z nich.
Umowy SaaS są jednak również jednym z najbardziej złożonych rodzajów kontraktów, ponieważ wiążą się z różnymi rodzajami ryzyka, zarówno z prawnego, jak i biznesowego punktu widzenia.
„Niestety przeoczyłem warunki odnowienia umowy SaaS” – usłyszałam ostatnio. To utrudnia zakończenie umowy i zmianę dostawcy. Kiedy kupujący wspominają o przeoczeniu warunków rozwiązania i odnowienia umowy SaaS, zazwyczaj mają na myśli to, że nie zwrócili wystarczającej uwagi na klauzule określające, w jaki sposób umowa może zostać rozwiązana i co dzieje się na koniec początkowego okresu lub po odnowieniu. To najczęściej są te dwie klauzule: Klauzula automatycznego odnowienia oraz Klauzula wypowiedzenia.
Ważne, aby kupujący dokładnie przejrzeli i zrozumieli te klauzule, aby zapewnić sobie elastyczność i kontrolę, której potrzebują przez cały okres obowiązywania umowy.
Klienci powinni ocenić ryzyko wyjścia i możliwości przenoszenia danych przed podjęciem decyzji o wyborze dostawcy usług w chmurze, aby ograniczyć niebezpieczeństwa związane z uzależnieniem od dostawcy.
Na jakie zatem najważniejsze kwestie prawne warto zwrócić uwagę w umowach SaaS?
1. Bezpieczeństwo danych
To jeden z ważniejszych aspektów, któremu warto się przyjrzeć w tego typu umowach: od strony przepływu danych, ich przetwarzania, ale także od strony używania ich w celach statystycznych (big data). Poza standardowymi klauzulami RODO warto rozważyć dodanie klauzuli due dilligance.
2. SLA (Service Level Agreement)
Umowy SLA określają standardowy poziom usług świadczonych przez dostawcę SaaS. Zazwyczaj obejmują dostępność, czas naprawy błędów i okna konserwacji. Dostawcy często nie przewidują kar za niedotrzymanie parametrów poziomu usług, nieliczni przewidują upusty w kolejnych okresach rozliczeniowych. Warto przyjrzeć się tym postanowieniom, szczególnie jeśli system, z którego nabywca SaaS ma zamiar korzystać, będzie systemem kluczowym dla organizacji. Warto rozważyć klauzulę rozwiązania umowy po pewnym czasie niedotrzymywania parametrów SLA jeśli oprogramowanie działa słabo (tj. nie jest dostępne), powodując frustrację i straty oraz zakłócając jego działalność.
3. Prawo rozwiązania umowy
Prawo do rozwiązania umowy jest ważne w każdej umowie. Często umowa SaaS jest umową na czas określony, z automatycznym przedłużaniem i obejmuje jedynie prawo do jej rozwiązania na koniec okresu obowiązywania i w przypadku istotnego naruszenia. Nabywca SaaS powinien upewnić się, że właściwie rozumie swoje prawa do rozwiązania umowy i monitorować różne czynniki, np. rozważyć klauzulę z wykupem albo renegocjowanie możliwości wcześniejszego wyjścia z umowy.
4. Automatyczne odnawianie usług
Tak jak wskazano na wstępie, czasem zapisy dotyczące automatycznego odnawiania umykają uwadze kontrahenta. Brak sprzeciwu wiąże się często z przedłużeniem umowy na kolejne okresy, co rodzi też obowiązek zapłaty. Klauzule tego typu są dość często spotykane w umowach SaaS i warto rozważyć albo ich renegocjację (usunięcie, skrócenie lub wydłużenie okresu albo inny mechanizm).
5. Zawieszenie świadczenia usługi
W umowach SaaS często spotykane są zapisy, że w przypadku opóźnienia w płatności, sprzedawca ma prawo zawiesić usługę bez powiadomienia. Zawieszenie usługi może być poważnym problemem, zwłaszcza jeśli rozwiązanie SaaS ma krytyczne znaczenie dla operacji biznesowych klienta lub jego klienta końcowego. Alternatywą dla zawieszenia usługi bez powiadomienia, może być zmiana prawa do zawieszenia na prawo przysługujące wyłącznie po powiadomieniu przez sprzedawcę o braku płatności i wyznaczeniu kupującemu dodatkowego terminu płatności.
Chociaż każda umowa SaaS będzie specyficzna dla konkretnego dostawcy i nabywcy SaaS, wskazane kwestie prawne i biznesowe powinny być brane pod uwagę w większości sytuacji przez nabywców SaaS. Kilka innych postanowień, które zasługują na dodatkową uwagę to: warunki płatności (opłaty subskrypcyjne i inne), usługi wdrożeniowe i obsługa klienta.
Renata W.Lewicka, radca prawny, Partner w Kancelarii Gorazda, Świstuń, Wątroba i Partnerzy adwokaci i radcowie prawni.
